De ademhaling

De beheersing van de ademhaling is ook heel belangrijk. Met een slechte houding kun je niet juist ademen.

Als ons lichaam stil zit, is er één grote beweging die sterk opvalt: de ademhaling. Dat kunnen we gebruiken als een anker, een focus om steeds weer naar terug te keren.

Tijdens zazen laten we de ademhaling lopen zoals ze loopt. Eventueel kan er een lichte neerwaartse druk tijdens de uitademing op de onderbuik gebruikt worden, met de ontwikkeling van energie in de taille, de lendenen en de heupen, zodat je zwaartepunt lager komt te liggen en je stabieler wordt.  Let dan op dat je niet in een al te voluntaristische praktijk terechtkomt. Het beste is om ‘het’ te laten ademen. Net zoals ‘het’ regent. Zo kan de ademhaling alle geestelijke complicaties wegvegen en kan onze geest helder worden, als een wolkeloze hemel. Je lichaam kan deze manier van ademen onbewust aannemen zodat je deze ademhaling ook buiten zazen in het dagelijkse leven kunt aanhouden.

Een lange ademhaling is een lange ademhaling.
Een korte is een korte.
Boeddha Shakyamuni (6de eeuw v. Chr.)

De hersenen

Uit neurofysiologische studies blijkt dat bij beoefenaars de intellectuele en analytische hersenen (de frontale en linker hersenen) tot rust komen. De rechterhelft en de diepe hersenen, waar de intuïtie zit en het autonome zenuwstelsel wordt geregeld worden geactiveerd. Een prikkel wordt wel door de hersenen geregistreerd, maar keert snel terug naar het ritme van zazen (trage alfa- en thetagolven): het effect van stress wordt met andere woorden tot een minimum herleid. Onlangs werd bewezen dat meditatie de veroudering van de hersenen vertraagt. Na enkele ogenblikken zazen bedaart het geestelijk tumult en ontstaat er een welzijn dat zich voortzet in het dagelijkse leven.

Gedachten, emoties, stemmingen…

Net zoals de juiste ademhaling enkel uit de juiste houding kan voortkomen, zo spruit de juiste geesteshouding voort uit een diepe concentratie op de houding en de ademhaling.
Tijdens zazen komen allerlei beelden, gedachten en hersenspinsels op uit het onbewuste. We laten ze voorbijgaan, zoals de wolken aan de hemel voorbijkomen en uit het zicht verdwijnen. Wanneer we stoppen met onze persoonlijke gedachten te onderhouden, verschijnt “hishiryo”: het bewustzijn dat denken en niet-denken overstijgt.
Zonder te proberen de waarheid te bereiken of illusies te verbrijzelen, zonder te vluchten of iets te volgen, komt ons oorspronkelijk, intuïtief bewustzijn bloot te liggen, waarin we vrij kunnen worden van alle vaste beelden en meningen die we over onszelf koesteren. We kunnen ongehinderd en onbevreesd dit moment zijn.

Als de geest nergens op blijft vaststeken, verschijnt de ware geest.
Diamantsoetra (4de eeuw)