Boeddha Shakyamuni (ca. 500 VJ)
Bronzen Boeddhabeeld (vóór 1648) uit het Rijksmuseum voor volkenkunde te Leiden, het beeldt Shakya, de historische boeddha uit.
Het woord “boeddha” is een titel en staat voor iemand die “ontwaakt” is tot de werkelijkheid zoals ze is en daar ook naar leeft. Meer specifiek verwijst deze titel naar de Indiase leraar Siddharta Gautama, die ca. 2500 jaar geleden geboren werd als kroonprins van een klein rijk van de Shakya-familie in toenmalig Noord-India (vandaag Nepal) en die tot dit ontwaken kwam en zijn ervaring door gaf.
Hij wordt meestal Boeddha Shakyamuni “de ontwaakte wijze” van de Shakya-clan genoemd.
Boeddha Shakyamuni heeft geen geschriften nagelaten. Wat geweten is over hem, berust op mondelinge overleveringen, die pas eeuwen na zijn dood werden genoteerd. De “Tipitaka” (Pali) of Tripitaka (Sanskriet), ook “de 3 manden/korven” genoemd, is de naam van de boeddhistische canon waarin o.a. de prediking door de historische Boeddha gehouden, genoteerd werd.
De kern van zijn leer wordt samengevat in de zogenaamde “4 edele waarheden” (zoals overgedragen in zijn legendarische preek te Benares).
“Jaag niet achter het verleden aan.
Verlang niet naar de toekomst.
Het verleden is niet meer.
De toekomst is nog niet begonnen.”
Mahakasyapa (Jap. Makakosho)
Sumi-e tekening van Meester Andre Sollier.
Was, samen met Ananda, één van de belangrijkste leerlingen van de Boeddha (cf. Bloemenrede). Hij zat het eerste concilie (Rajagrha – het huidige Rajgir in Bihar – India) voor waarbij de Dharma (= leer) werd verzameld. In die tijd gebeurde alle overdracht nog mondeling en werd de leer gememoriseerd door samen te reciteren (Samghiti = Sanskriet voor “samen zingen”).
Volgens de traditionele geschiedschrijving was hij de eerste patriarch. Hij kreeg als eerste de overdracht van Boeddha, nog vóór Ananda, op het moment dat Boeddha de bloem die hem door Ananda gegeven werd, voor hem liet ronddraaien.
Ananda was nochtans intellectueler; had een fenomenaal geheugen en was als het ware de secretaris van Boeddha. Maar het was Mahakasyapa die de leer van Boeddha als eerste absorbeerde en in zijn volle omvang inzag, zonder dat Boeddha op dit moment een woord tot hem sprak, maar enkel een bloem aan hem toonde.
De – woordloze – overdracht van de leer (“i shin den shin” – “van geest tot geest”), van de geest van ontwaken is in het Boeddhisme steeds van groot belang geweest.
Zo kwam ook wat later Ananda tot verlichting, doordat Mahakasyapa op een moment Ananda aanspoorde de – intellectuele – discussie over de leer van Boeddha te staken.
